OSTİM Dış Ticaret Buluşmaları Programında tüm yönleriyle İran pazarı konuşuldu. OSTİM OSB Dış Ticaret Koordinatörlüğü tarafından çevrimiçi olarak düzenlenen programda, Tahran Ticaret Müşaviri Bülent Orhan Türel ve Ticaret Müşavir Yardımcısı Güner Gençer katılımcılara İran pazarı ve fırsatları hakkında bilgiler verdi.

Ticaret Müşavir Yardımcısı Güner Gençer, yaptığı sunumda İran’ın ekonomik görünümü, ithalatı ve ihracatına ilişkin bilgiler verdi. ABD’nin uyguladığı ambargoların İran ile yapılacak ticaretin tamamını kapsamadığına dikkati çeken Gençer, İran’ın Türkiye için önemli bir pazar potansiyeli barındırdığını kaydetti. (İran’a yönelik ABD yaptırımlarına ilişkin detaylı bilgiye, https://ticaret.gov.tr/yurtdisi-teskilati/guney-asya/iran/raporlar/musavirlik-raporlari/abd-yaptirimlari adresinden erişilebiliyor.)

İran’ın dünyada kanıtlanmış rezervler bakımından birinci olduğu bilgisini paylaşan Güner Gençer, “Rusya-Ukrayna savaşından sonra petrol ihracatının arttığını görüyoruz. Son dönemlerde 30 milyar dolara yaklaşan ihracatı olduğu tahmin ediliyor. Petrol ihracatının artmasından dolayı son bir yılda ekonomik verilerde yükselme var. Alım gücünde ve kişi başı gelirde yükselme var. Enflasyon yüzde 40-45 arasında sabit bir şekilde duruyor. İşsizlik oranı yüzde 10’un altında. İstihdam devlet tarafından teşvik ediliyor. Son 6-7 aydır Riyal’in Dolar karşısında değer kaybı görünmüyor.” dedi.

İran’ın ithalat yasakları

İran’ın pantolon, gömlek gibi bazı nihai tekstil ürünleri, parfüm, araba gibi çeşitli ürünlerde ithalat yasağı uyguladığını aktaran Güner Gençer, yasaklı ürünlerin listesine T.C. Ticaret Bakanlığı’nın https://ticaret.gov.tr/yurtdisi-teskilati/guney-asya/iran/raporlar/musavirlik-raporlari/iranin-ithalat-ve-kambiyo-duzenlemeleri sayfasından ulaşılabileceğini kaydetti.

İranlıların kendilerini Türkiye’ye daha yakın hissettiklerini belirten Gençer, İranlıların Türkleri Çinilere tercih ettiğini vurguladı. Güner Gençer, İran’da her sektörde potansiyel olduğunu biraz çalışma ve yeterli emekle, gerekli mekanizmaların da kurulumuyla çok iyi ticaret yapılabileceğini kaydetti.

Otomobil ve makine parkının ortalama yaşının yüksekliğine işaret eden Gençer, otomotiv yedek parçaları, iş ve inşaat makineleri ve yedek parçaları, maden makineleri ve yedek parçalarına her geçen yıl daha fazla ihtiyaç duyulduğunu aktardı.

Türkiye’nin İran’a ihracat potansiyeli analizi

İran pazarına ilişkin detaylı bilgilerin anlatıldığı toplantıda, Türkiye’nin İran’a ihracat potansiyeline ilişkin güçlü ve zayıf yönleriyle tehditlerini ve fırsatlarını içeren SWOT analizi de katılımcılarla paylaşıldı.

SWOT analizi şu şekilde:

Güçlü yönler: İran pazarında Türk malının kaliteli olduğu kesin algısı. Ucuz taşıma maliyeti, Türkiye’nin bazı kesimlerce iktisadi ve kültürel bakımdan model olarak görülmesi, iki ülke arasında turistik seyahatlerin getirdiği yakınlık hissi, İran sermayeli pek çok şirketin Türkiye’de faaliyet göstermesinin getirdiği network, Türkiye’nin küresel ekonomi ile entegre olması ve dünya standartlarında üretim yapması, komşuluk sebebiyle kolay erişim.

Zayıf yönler: Türk şirketlerinin bankalarının İran’a yönelik ambargolar sebebiyle, İran’a kat’i suretle iş yapılamayacağını düşünmesi, İran pazarının kendine has şartlarının iyi bilinmemesi veya pazar çalışması için yeterli emeğin sarf edilmemesi, asli olarak Türk sisteminde yetişmiş Türk vatandaşı Farsça bilen uzman eksikliği, İran toplumunun tüketim alışkanlıklarının ve İran sanayisinin ihtiyaçlarının Türk şirketler tarafından doğru ve yeterli bir şekilde anlaşılamaması. İran’a yönelik uygulanan ambargolar sebebiyle 3. şirketlerin ticaret ve para transferlerine aracılık etmesi bu durumun da ticari riskleri artırması.

Fırsatlar: İran’ın ambargolar sebebiyle dünya standartlarında mal bulmasının zor olması bu boşluğun Türk şirketlerce doldurulacağı, Türklere duyulan yakınlık hissi sebebiyle ticaret yapmaya da istekli olunması, ülkede yaşayan Türk dili konuşan nüfusun muteber olanlarından ticaret ve network kurmak için istifade edilebilmesi. İran toplumunun yerleşmiş tüketim alışkanlıklarının ve nispeten gelişmiş İran sanayisinin devamlı talebi.

Tehditler: İranlı bankaların SWIFT sisteminin dışında kalması, uluslararası şirketlerin İran topraklarındaki taşımaları sigortalamaması, ambargoların bankacılık kanalıyla ticareti zorlaştırılması, İran’ın kendine has uygulamaları nedeniyle ticareti ani olarak durma noktasına getirebilmesi, bazı durumlarda yabancı şirketlere ayrımcılık yapılabilmesi, akreditif yönteminin kullanılamaması sebebiyle ödemelerin ticaretin bir parça güvene dayalı olması ve bu durumun dolandırıcılığa zemin hazırlaması.

İran ile ilgili detaylı bilgilere; https://ticaret.gov.tr/yurtdisi-teskilati/guney-asya/iran/genel-bilgiler adresinden erişilebiliyor.

Ayrıca, T.C. Ticaret Bakanlığının Müşavire Danışın uygulaması üzerinden de ülkeler ve koşulları hakkında detaylı bilgilere erişebilirsiniz. Uygulamanın adresi: https://musaviredanisin.ticaret.gov.tr/